Нарцисс адам: неліктен онымен қарым-қатынас орнату қауіпті
7 сұрақ
1. Тұлғаның нарцистік бұзылысына не нәрсе тән?
2. Тұлғаның нарцистік бұзылысына ұшыраған адамдарда қандай белгілер жиі кездеседі?
3. Әдетте нарцисс қарым-қатынастарда нені бағалайды?
4. Нарцисс тарапынан болатын манипуляциялардан қорғанудың амалы қандай?
5. Нарцисс қалаған назарға ие болмаса, әдетте не болады?
6. Нарцисс өзінің жақындарын қалай қабылдайды?
7. Жасаған әрекеттері үшін жауапкершіліктен қашу мақсатында нарцистер қандай тактиканы ұстанады?
Олар тартымды, өз-өзіне сенімді және алғашқы кездесуден-ақ баурап алуды біледі. Алайда мінсіз серік бетпердесінің артында сіздің өзін-өзі бағалауыңызды төмендетуі мен психикаңызды бұзуға қабілетті адам жасырынуы әбден мүмкін. Лайқос неліктен нарциспен қарым-қатынас орнату қауіпті болуы ықтимал екендігін түсіндіреді.
Нарциссизм дегеніміз не
Психология ілімінде нарциссизм – бұл тұлға бұзылысы: өзін-өзі шамадан тыс жақсы көру, масаттану мен мойындауды іздеу, эмпатияның жоқтығы. Нарцисс адамдар өздерін ерекше деп санайды, ал айналадағыларды өз мақсаттарына жету жолындағы құрал ретінде ғана қабылдайды.
Шын мәнісінде бұл өзін кем сезінуден қорғайтын механизм. Нарцистер көбінесе мәнсіздік сезімінен азап шегіп, оның орнын сыртқы масаттанумен ауыстыруға тырысады. Бұл бетперденің артында әлсіз тұлға жасырынған.
Нарцистік тұлғаның белгілері
- Өзіне-өзі ерекше қатты сенушілік. Нарцисс өзін басқалардан әлдеқайда артық деп санайды және құрмет пен табынуды күтеді.
- Эмпатияның жоқтығы. Мұндай адамдар өзгелердің сезімін түсінуге қабілетсіз, әрі өзімшіл келеді.
- Манипуляциялар мен қанау. Өзінің мақсаттарына жету үшін басқа адамдарды пайдаланды.
- Доминанттық. Нарцисс айналадағы адамдарды бақылауға тырысады.
Неліктен нарциспен қарым-қатынас қауіпті болуы мүмкін
Егер нарциспен қарым-қатынасыңыз ұзақ уақыт созылса, бұл созылмалы күйзеліс, ұйқысыздық, депрессия, мазасыздық, психосоматикалық ауруларға әкеліп соқтыруы әбден ықтимал. Олардың мақсаты – билікке ие болу және түйткілдің бәрі өзіңізде екендігіне сендіру.
Олар мынадай манипуляцияларды жиі қолданады:
- Мақтау және құнсыздандыру. Әуелі мұндай адамдар өте қамқоршыл болады да, ал кейіннен күрт суық және жатсынған адам болып шығады.
- Проекция. Олар өздері істеген әрекеттері үшін сізді кінәлауы мүмкін – мәселен, жымсықтық немесе опасыздық.
- Газлайтинг. Бұл шынайылықты тұрақты түрде бұрмалап отыру: «Олай болған жоқ». Нәтижесінде құрбан өзінің жалпы адекваттылығына күмәндана бастайды.
- Кінәлі ету және ұялту. Олар сіздің мінез-құлқыңызды ұят арқылы бақылауда ұстау мақсатында демалғыңыз келгені үшін, шекара орнатуды қалағаныңыз немесе жай ғана даралығыңызды сақтауға талпынғаныңыз үшін кінәлік сезімді тудырады.
- Жауапкершілікті басқаға арту. Олар ешқашан кінәлі болмайды – әрдайым сіз немесе жағдай кінәлі.
Мұндай қатынастардан кейін қалыпқа келудің жолы
Бұл тұста жай ғана эмоциялық жараларды емдеу ғана емес, сонымен бірге өзіңізге деген сенімділікті, дауыс пен құндылықты қайтарып алған маңызды.
- Психологтың көмегіне жүгініңіз. Кәсіпқой маманмен жұмыс істеу психикаңыз бен әлемге деген сеніміңізді қайтаруға көмектеседі.
- Ресурсыңызды қайтарыңыз. Сізді қуантатын нәрселерді жасаңыз – сурет салыңыз, серуендеңіз немесе музыка тыңдаңыз, сізді ләззатқа бөлейтін әрі тірі болуға көмектесетін кез келген іспен айналысыңыз.
- Қатынастарды толықтай үзу. Нарциспен арадағы кез келген қарым-қатынасты тоқтаңыз.
Қорытынды
Нарциспен қарым-қатынас – бұл махаббат емес, бұл бір қақпаға бағытталған ойын. Егер сіз өзіңізді жоғалтып бара жатқаныңызды сезінсеңіз, демек шекара қоятын әрі өзіңізді таңдайтын кез келді деген сөз. Сіз манипуляцияларға емес, құрметке лайықсыз.