Жылдам тынышталу мен күйгелектенбеудің жолы: тиімді бес әдіс

Эмоциялар – тура сауық кешіне жиналған қонақтар секілді: біреулер уақытында келеді, басқалары шақырусыз баса-көктеп кіреді де, нағыз хаосты бастайды. Жүйке жүйесі кез келген мезетте сыр беруі мүмкін, сондықтан кей кездері жылдам тыныштала білген маңызды. Лайқос осы тұста көмектесе алатын бес айланы тексеріп шықты.

Тыныс алудан бастаңыз

Күйзеліс жағдайында ми «дүрбелеңге салыну!» тәртібіне бір мезетте ауысуы бек мүмкін, әрі осы тұста тыныс алуыңыз үстіртін бола түседі. Ауа жетпей тұрады, үрей күшейеді, ішіңізде бәрі қайнап бастағандай күй кешесіз.

Егер мүмкіндік болса, орындыққа жайғасқаныңыз абзал. Төртке дейін санаңыз да, баяу дем тартыңыз, жетіге дейін санап, тынысты тоқтата тұрыңыз, ал сегіз санында деміңізді шығарыңыз. Осыны кем дегенде үш-төрт рет қайталаңыз. Осылайша сіз өз денеңізге мынадай белгі бересіз: «Ешқандай қауіп жоқ, енді босаңсуға болады». Ми денеге сенеді, ал сіз бірте-бірте қалпыңызға келесіз.

Дене арқылы «жерге тұйықталыңыз»

Эмоциялар миға шабуыл жасаған кезде денеге нақты бірнәрсе жасау қажет. Осылайша физика психиканы тыныштандырады – бұл нақты тексеріген жайт. Назарларыңызға бірнеше лайфхакты ұсынамыз:

• Салқын душ қабылдаңыз немесе бетіңізді мұздай сумен жуыңыз. Бұл бірден шынайылыққа қайтарады.
• Денеңізді 5 секундқа ширатыңыз, содан кейін бойыңызды лезде бос ұстаңыз. Бірнеше рет қайталап шығыңыз.
• Саусақтарыңызбен үстелді тықылдатыңыз немесе табаныңызды еденге тигізіңіз, «осында және дәл қазір» деген күйді сезініңіз.

Ойыңыздағыны айтыңыз

Ашушаңдық немесе ренішті сезіну – бұл әлсіздік танытуды білдірмейді. Түйкілдер сіз өкпеңізді білдірмегенде, әрі үндемей қалғаныңызда басталады. Жақын адамыңызға қоңырау шалыңыз, досыңызға дауыстық хабарламаны жазып жіберіңіз немесе ойыңыздағыны дауыстап айтыңыз, тіпті, қасыңызда тек мысық қана болса да. Егер эмоциялар ішіңізде «іркіліп» қалғандай болса, хат жазу техникасын пайдаланып көріңіз. Бар ойыңызды сүзгісіз және цензурасыз қағаз бетіне түсіріп алыңыз. Содан кейін ол қағазды жағып жіберсеңіз де болады – драма сияқты болып көрінгенімен, бірақ бұл өте тиімді әдіс.

Көңілді басқа бір маңызды және қарапайым нәрсеге бөліңіз

Кейде күйгелектенбеу үшін эмоцияларды басу емес, миды жұмсақ түрде алдап кету қажет. Өзіңізді «жаман нәрсе туралы ойлама» деп қинап мәжбүрлемеңіз, жай ғана назарыңызды басқа жайттарға аударыңыз:

• қарапайым есепті шығарып көріңіз (шындап айтамыз, тіпті «2 + 2 × 5» есебін шығару іске асатыны шүбәсіз);
• жағдаятты алмастырыңыз: сыртқа шығыңыз немесе жай ғана басқа бөлмеге барыңыз;
• әлдебір тұрмыстық нәрсеге көңіл аударыңыз – тіпті, ыдыс-аяқтың өзін жуу да саябырлануға көмектеседі.

Ми үшін не нәрсеге назар аударған маңызды емес, ең бастысы, бұл сізді одан бетер «талқандамаса» болғаны.

Иә, егер сізді алдағы уақытта күйзеліске толы апта күтіп тұрғанын білсеңіз, басыңызға арналған «Б жоспарын» алдын ала ойластырып алыңыз: плейлист, белгілі бір шаруалар тізімі, мемдер топтамасы – өзіңізді автопилот режимінен шығарып алуға көмектесетін кез келген тәсіл.

Бонус-тәсіл: өзіңізбен дұрыстап сөйлесіңіз

Бұл мүлдем қалжың емес. Қиын сәттерде адамдардың көбі былай деп ойлайды: «Міне, тағы да басталды», «Маған не болған?», «Басқалар төтеп бергенде, мен болсам…». Тоқтаңыз.Осы тұста керісінше жасап көріңіз. Жақын адамыңызға айтар сөзіңізді айтыңыз: «Иә, қазір қиын шығар, алайда мен бәрін де жеңемін», «Қазір маған керегі тынышталу ғана».

Сіздің ішкі радиоңызды басқа толқынға қоюға әбден болады – әрі бұл шын мәнісінде эмоциялық шаршауға қарсы дәрі секілді әсер етеді. Әсіресе, сіз бар күшіңізден айырылғаныңыз бен жеңілуге дайын екеніңізді сезінген жағдайда нағыз көмектестін әдіс.

Қорытынды

Дәрі-дәрмексіз тынышталуға бола ма? Көп жағдайда – болады. Қарапайым техникалар, өзіңізге деген кішкене көңіл бөлу мен назарыңызды басқа жайттарға аудару шынымен де көмектесе алады. Алайда мына нәрсені қаперіңізден шығармаңыз: егер ешбір әдіс жұмыс істемесе, әрі қайта-қайта күйгелектене берсеңіз, демек сізге көмек қажет. Кейде психологпен сөйлесу немесе медикаменттердің уақытша көмегі – бұл әлсіздік емес, зерделі қадам болуы бек мүмкін.