Темекіні қыздыру жүйелерінің қауіпсіздігі — ғылым не дейді?
2027 жылға қарай темекіні қыздыру жүйелері сатылымының әлемдік көлемі шамамен 68 миллиард долларға (бұл өте көп) дейін жететіндігі болжануда. Шылымқұмарлар түтін шығармайтын балама нұсқаларды әлдеқайда қауіпсіз деп санайды және оларға жаппай көшіп отыр. Бұл шын мәнісінде солай ма? Темекіні қыздыру жүйелерінің зиянын Швеция, Жапония және АҚШ ғалымдарымен бірге қарастырайық.
Темекіні қыздыру жүйелері қалай жұмыс істейді
Темекіні қыздыру жүйелері, яғни, ТҚЖ, — бұл темекі бұйымдарының салыстырмалы түрдегі жаңа санаты. Бұл құрылғылардың жұмыс қағидаты олардың темекіні 350 °C дейін ғана қыздыратындығында жатыр. Бұл тәсілдің ең негізгі артықшылықтарының бірі – түтінсіздік, өйткені нақ осы түтіннің салдарынан кәдімгі темекі осыншама зиянды болып саналады: мұнда 6000 астам уытты заттектер бар, соның ішінде 69 заттек — канцероген, әрі бұл қатерлі ісікті тудырады.
Зиянды қоспалардың құрамы
- Зерттеулер көрсеткендей: кәдімгі темекінің түтінімен салыстырғанда темекіні қыздыру жүйелерінің шығаратын аэрозолінің құрамындағы никотиннің мөлшері айтарлықтай төмен келеді екен. Бұл пайдаланушыларының никотинге деген тәуелділігін төмендетуге және айналадағы адамдарға келтірілетін түтіннің зиянын азайтуға көмектесе алады.
- Дәстүрлі темекінің түтінімен салыстырғанда темекіні қыздыру жүйелерінің аэрозолінде формальдегид, көмірқышқыл газы және хош иісті амин қышқылдары секілді уытты заттектердің деңгейлері айтарлықтай төмен. Алайда ТҚЖ құрылғыларында қолданылатын стиктерде глицерин және пропиленгликоль бар, әрі бұл қосымша зерттеулердің жүргізілуін қажет етеді. Болашақта технологиялар осы компоненттерді азайтуға немесе оларды алып тастауға көмектесуі бек мүмкін, осылайша Темекіні қыздыру жүйелерінің зияны төмендейді.
Өкпеге тигізетін салдары
- Темекіні қыздыру жүйелеріне ауысқан шылымқұмарларда иммундық жүйеде маңызды рөл атқаратын лейкоциттердің деңгейі әжептеуір төмендегені байқалған. Бұл жасушалардың шамадан тыс деңгейі өкпе және жүрек-қан тамырлары ауруларының пайда болу қаупімен байланысты.
- ТҚЖ құрылғыларына ауысу нәтижесінде өкпенің созылмалы аурулары бар адамдар тыныс алу жұмысының жақсарғаны, спортпен шұғылдану жеңілірек болғанын айтып, жалпы аталмыш дерттің асқыну жиілігінің төмендегені байқалды.
Жүрекке тигізетін салдары
- Темекіні қыздыру жүйелері аэрозолінің әрекет етуі жүрек пен қан тамырларға теріс әсерін тигізуі мүмкін. Зерттеулер көрсетіп отырғандай, ТҚЖ пайдаланушыларында жүректің жиырылу жиілігінің жоғарылауы, күретамырлық қысымның көтерілуі және артериялардың қаттылығы секілді салдар пайда болуы ықтимал. Дегенмен бұл салдар дәстүрлі темекіні тұтынудан болатын нәтижелерден асып түспейді.
- Кәдімгі темекіні темекіні қыздыру жүйелеріне алмастырғандарда «жақсы» холестериннің деңгейі ұлғая түсіп, ал қабыну көрсеткіштері төмендеген болатын, демек бұл атеросклероздың даму қаупін әлдеқайда азайтумен қатар жалпы жүректің денсаулығына жағымды әсер етеді.
Темекіні қыздыру жүйелеріне ауысудың қажеті бар ма?
Денсаулықты сақтап қалу үшін темекі шегуден біржолата бас тартқан әлдеқайда жақсырақ. Алайда егер бұл қиынға соқса, онда темекіні қыздыру жүйелері немесе басқа да түтін шығармайтын балама нұсқаларға назар аударғаныңыз жөн. Бастысы, мына бір жайтты есте сақтаған маңызды: балама нұсқалардың ешқайсысы да толықтай қауіпсіз болып саналмайды. Өз денсаулығыңызға жауапкершілікпен қараңыз.